Soru & Cevap Ocak 2023: Sabunda su miktarı nasıl hesaplanır ?

Aslında bir ürün yoruma video hazırladım, fakat yorumlama ilgili memnun kalmadım. İstediğim gibi çıkmadı. 🙁 Belki size ama hala bir kez gösteriyorum. Ondan bu ayda gelen soruları cevaplamaya tercih ettim.

İki kapsamlı sorularınız vardı: Birisi sabun su miktarı ilgili, diğeri kozmetik üründe ki pH ayarlanma ilgili. Konuları çok uzun olduğu için iki ayrı videolar yapmam gerekir. İlk gelen soru sabun su miktarıdı, pH ayarlanma gelecek ayda anlatacağım.

Sabunda ki su miktarı nasıl hesaplanır?

Katı sabunda su miktarı iki farklı yoldan hesaplanabilirsiniz. Birisi kostik miktara göre, diğeri yağ miktarı üzeridir. Her iki yolu size gösteriyorum, fakat önce biraz genel bilgileri.

İlk olarak sabun yaparken bir minimum su miktarı var, bu en az kostik kadar olmalıdır. Yani kostik tamamen çözmek için en az aynı gramajda su ihtiyacı var. Kostik çözerken su ısınır ve buharlaşır nedenile bu miktarı ama pek tavsiye etmiyorum, her zaman biraz daha fazla su kullanmaya tavsiye ederim.

Tam su miktarı olarak %35-38 (farklı kaynaklarda farklı % bulunur) arasında adlandırır, burada yağa göre yada kostiği göre pek fark yapmıyor, çıkan miktarları birbirne çok benzer ama sonuçları her zaman aynı değildir. Aşağıda açıklıyorum.

Çoğu teçrübeli sabun yapanlar %33 – 38 arasında gezerler. Yüzdesi etkilen faktörleri burada seçtiği yağları ve planladığı tasarımlardır.

Az sulu bir kostik çözeltisi ne faydaları/eksikleri vardır?

Çok yoğun bir kostik çözeltisi yağlara eklenirken hemen reaksiyona girer ve hızlı sabunlaşır. Seçtiğiniz tarife ve diğer içerikleri bağlı olarak bazen homojen bir karışımı elde edilmek mümkün olmuyor. Bu yüzden düşük su oranı tarifi özellikle yeni başlayanlar için uygun değildir. İnce tasarımları ya da yüksek oranda koku verici kullanıyorsanız da tavsiye etmiyorum. Düşük su sabunları denemek istiyorsanız, adım adım bir yaklaşımı tavsiye ederim, yani mesela hep %5 daha az deneyin, beğeniyorsanız , bir sonraki kez %5 daha az deneyin.

Avantaj olarak az sulu sabunların kuruma süresi azaltır ve genelde bu yüzden sabunları daha hızlı sert oluyorlar.

Yüksek sulu bir kostik çözeltisi ne faydaları/eksikleri vardır?

Bence en büyük eksik kuruma süresidir ama aynı zamanında çok fazla su (abartılı bir şekilde) kullanıyorsak sabunlaşma reaksiyonu gerçekleşmeyebilir. Böyle düşünüz kabın içinde bol su var, bu su içinde biraz kostik var, yağı ilave ederken onları birbirine bulamıyorlar ya da bile bulabilirse, diğeri komşuları çok uzak olduğu için bağlamıyorlar ve böyle tek tek yaşamak zorunda kalıyorlar.

Yüksek su oranlarda sabunlaşma reaksiyonda oluşan gliserin, suda çözünür ve “glycerin rivers” yani gliserin damarları oluşturur. Bu bazı kişileri tasarım olarak özellikler yaparlar, diğerleri onu sevmiyorlar. 🙂

Yağ miktara göre su miktarı

Yukarıda yazdığım gibi tam su %38 olarak belirtir, yani her 100 gram yağı için 38 gram su kullanılır. Bir örnek bakalım:

300 gram zeytinyağı için o zaman 114 gram suyumuz ihtiyaçımız vardır. (39 gram kostik %5 indirimi dahil –> bu %25,5 çözeltisi yapar)

300 gram hindistan cevizi yağı için da 114 gram su ihtiyaç oluyor. (52 gram kostik %5 indirimi dahil –> bu %31 çözeltisi yapar)

Bu durum sıkıntı yaratır, yağlara göre kostik miktarı da değiştirdiği için, hazırladığımız çözeltisi farklı yoğunluk yaratır ve yağa bağlı reaksiyon zamanı değişir. Yukarda görebilirsiniz, hindistan cevizi yağın kostik miktarlar zeytinyağından nerdeyse 1,5 katı).

Kısaca bu hesap yöntemi hiç tercih etmiyorum ve de tavsiye etmiyorum.

Kostik miktara göre su miktarı

Burada iki farklı yazım tarzları ile karşı karşı kalabilirsiniz. Bazı kişiler oranlar çalışır, bazı kişileri yüzdeler ile çalışır. İlk anda biraz komplike duruyor ama aslında aynısıdır, sadece yazma tercihi farklıdır.

Unutmayın burada kostik miktarımız su miktarımız belirtilir ve kostik miktarımız kullandığınız yağından kaynaklanır. Bunu nasıl hesaplanır burada gösteriyorum: Sabun Hesaplaması

Burada tam su %38 ne anlamda geliyor? Her 38 gram kostik için 100 gram su kullanılır. Biliyorum biraz ters ama pes etmeyin.

Yukarıda ki örneği bakalım:

300 gram zeytinyağı için 39 gram kostik kullandık, o bu hesapta 102 gram suyumuz yapar. (–> bu %27,6 çözeltisi yapar)

300 gram hindistan cevizi yağı için 52 gram kostik kullandık, o da 137 gram su ihtiyaç oluyor. (–>bu %27,5 çözeltisi yapar)

Bunu hesaplamak için kostik miktarınız 100 ile çarpın ve 38 (%) ile bölün.

Çıkan sonuçlarda görebilirsiniz su miktarı çok değişti, ve yapanlar biliyorlar hindistan cevizi zeytinyağından çok daha hızlı reaksiyona giriyor ve bu su farkı ihtiyaç vardır. Karşılaşmada da görebilir, sadece su miktarı değişmedi, kostik çözeltinin gücü neredeyse aynısıdır, yani bu hesap yol ile kullandığınız kostikli suyu hep aynı güçte, sürprizleri yaparken yaşamıcaksınız.

Yağ Çeşiti	Kostik Miktarı	Yağa göre Su Miktarı	Çıkan Çözeltisi Gücü	Kostiği göre Su Miktarı	Çıkan Çözeltisi Gücü
Zeytinyağı	39 gram	114 gram	%25,5	102 gram	%27,6
Hindistan Cevizi Yağı	52 gram	114 gram	%31	137 gram	%27,5

Bazen kostik su oranları yazılı de göreceksiniz. Bu durumda kostik miktarı temel olarak alınır ve istediği çarpan ile çarpılır. Okuldan belki hatırlıyorsunuz çarpanlar ve % aslında aynısıdır. Sonuç olarak çözeltisinin yoğunluğu (%) çıkar.

Su Çarpma Tabelası

Kostik Miktarı (gram)	Su Çarpanı	Su Miktarı (gram)	Çözeltisi Gücü	Yorum
Hesapladığınız Kostik Miktarı	1	Kullanacak Su Miktarınız	%50’lik	Tam Su İndirimi = Minimum Su Miktarı
Hesapladığınız Kostik Miktarı	1,1	Kullanacak Su Miktarınız	%47,6
Hesapladığınız Kostik Miktarı	1,2	Kullanacak Su Miktarınız	%45,5
Hesapladığınız Kostik Miktarı	1,3	Kullanacak Su Miktarınız	%43,5
Hesapladığınız Kostik Miktarı	1,4	Kullanacak Su Miktarınız	%41,7
Hesapladığınız Kostik Miktarı	1,5	Kullanacak Su Miktarınız	%40	Sağlam Su İndirimi
Hesapladığınız Kostik Miktarı	1,6	Kullanacak Su Miktarınız	%38,5
Hesapladığınız Kostik Miktarı	1,7	Kullanacak Su Miktarınız	%37
Hesapladığınız Kostik Miktarı	1,8	Kullanacak Su Miktarınız	%35,7
Hesapladığınız Kostik Miktarı	1,9	Kullanacak Su Miktarınız	%34,5
Hesapladığınız Kostik Miktarı	2,0	Kullanacak Su Miktarınız	%33,3	Orta Derece Su İndirimi
Hesapladığınız Kostik Miktarı	2,1	Kullanacak Su Miktarınız	%32,3
Hesapladığınız Kostik Miktarı	2,2	Kullanacak Su Miktarınız	%31,3
Hesapladığınız Kostik Miktarı	2,3	Kullanacak Su Miktarınız	%30,3
Hesapladığınız Kostik Miktarı	2,4	Kullanacak Su Miktarınız	%29,4
Hesapladığınız Kostik Miktarı	2,5	Kullanacak Su Miktarınız	%28,6	Kibar Su İndirimi
Hesapladığınız Kostik Miktarı	2,6	Kullanacak Su Miktarınız	%27,8
Hesapladığınız Kostik Miktarı	2,7	Kullanacak Su Miktarınız	%27
Hesapladığınız Kostik Miktarı	2,8	Kullanacak Su Miktarınız	%26,3
Hesapladığınız Kostik Miktarı	2,9	Kullanacak Su Miktarınız	%25,6
Hesapladığınız Kostik Miktarı	3,0	Kullanacak Su Miktarınız	%25	Tam Su