Son 10 sene sabun eğitim veriyorum ve bazı soruları her zaman günceldir. Bugün sizden en sık gelen 10 soruları cevaplamak istiyorum. Burada aradığınız sabun yapımı sorunuzun cevabı bulamıyorsanız, yorum olarak bırakın.
Soru 1: Kostiksiz sabun yapmak mümkün mü?
Burada biraz kademeli cevaplamam gerekir.
Kostik ellemek istemiyorsanız hazır eriyebilir sabun bazı kullanabilirsiniz. Burada ki tek sıkıntılı nokta ısıdır, yani başka dikkat edecek bir “tehlikeli” yoktur ve ilk okul çocuklarla bile yapmak mümkündür.
Doğal sabun yapımında yağı sabuna çevirmek için güçlü bir baz ihtiyacı var ve bu kostiktir (katı sabun yapımında sodyum hidroksit, sıvı sabun yapımında potasyum hidroksit kullanılır).
Modern doğal sabun yapımında kostik ihtiyacı detaylı hesaplanır ve çıkan sabunda serbest kostiği bulunmuyor. Doğal sabun olduktan sonra yaklaşık pH 9’dur, tarifinize bağlı zaman ile bazen 7’ye kadar düşürebilir.
Her iki pH cilde zarar etmezler. Sabun durulayan bir ürün olduğu için sadece ellerimize temizlemek için kullanılır, yani temas süresi çok düşüktür. Bunun yanında musluk suyun pH da 6,5 – 9,5 arasındadır ve o da sorun değildir. 😉
Küllü sabun ama kostik içermez diyenleri için biraz kimya dersi vermem gerekir, kül su ile temas ettiğin anda kostiği dönüşür ve tekrar kostik kullanıyorsunuz. Fakat bana göre en sıkıntılı nokta suyunuzda ne kadar kostik var bilemiyorsunuz, bome ve yüzen yumurta çok bilimsel ve güvenli bir ölçüm değildir.
Soru 2: Sabunum nasıl daha sert yapabilirim?
Kısaca olarak ne kadar sert yağları kullanıyorsanız o kadar sert sabun çıkar. Genel tavsiye %50 sert yağları ve %50 yumuşak yağları. Tabii ki istediğiniz köpük ve nemlendirici oranı burada göz önünde bulunmanız gerekir.
Güzel bir yağ karışımınız varsa ve hala sertlik ile memnun değilseniz bir kaç farklı değişikleri yapabilirsiniz: su oranınız düşürün, 1 – 2 tatlı kaşığı kil ilave edin, sabunlarınız jel fazına geçirmeye zorlanın, ya da daha uzun zamanı kurumaya bırakın.
Burada bu konu ilgili de bir yazım var: http://sabunatolye.com/dogal-sabun-nasil-daha-sert-yapabilirim-sabun-atolye-live/
Soru 3: Jel fazı nedir? İyi mi? Kötü mü?
Sabunlarımız kalıpta belli bir sıcaklığı ulaşınca görünüm saydam olmaya başlıyor, ona jel fazı denir.
Bazı kişiler onu isterler bazı istemezler. Kötü ya da iyi bir fark yoktur ama belli avantajlar ve dezavantajları var.
Jelden geçmiş sabun genelde daha çivili bir renk oluyor ve daha sert oluyor. Fakat jel giren sabuna dikkat etmesi gerekir çünkü ısınma neden ile şişiyor ve bu çatlama ve bazen bile kalıptan çıkma ihtimalı var.
Tavsiyem burada bir kez aynı tarifi jel fazı ile ve jel fazısız yapın ve kendinize farkları gören. Jel fazı elde edilmek için sabunuz sıcak tutun, engellemek için sadece üstten hafif kapatın.
Burada ki eski yazımda daha detaylı anlatıyorum: https://sabunatolye.com/dogal-sabunda-jel-fazi-sabun-atolye-live/
Soru 4: Bu sarı benekler nedir?
Beklemede olan sabunlarda bazen sarı-turuncu benekler ile karşı karşı kalabilirsiniz. Elledinice biraz yumuşak ve yapış yapış olduğu görebilirsiniz, zaman ile acı bir koku da belirgin olacaktır.
Bu sarı benekleri acımış yani oksitlenmiş yağlardan kaynaklanıyorlar. Yüksek oranlarda soğuk sıkım ve hassas yağları kullanınca bu sorunu daha sık sık rastlanabilirsiniz.
Burada ki Raf Ömrü Yazımda bu konu da geçiyor: https://sabunatolye.com/dogal-sabunun-raf-omru-nedir-sa-live/
Soru 5: Sabunum kokmuyor
Üst notu olarak adlandıran uçucu yağları çabuk uçar, bu gruba mesela turunçgiller girer. Bu tarz koku kullanmak istiyorsanız, başka daha ağır koku notu ile karıştırmaya tavsiye ederim ya da özel tasarlanmış soğuk imalat esansları tercih edin.
Kullandığınız miktarı yeterli olmalıdır. Kokuya bağlı genelde %2-4 arasında esans/uçucu yağı yeterli oluyor, yani bir kilo sabun için yaklaşık 20 – 40 gram arasında.
Bazen de marka değişikliği faydalı oluyor.
Sigara içiyorsanız ya da mesela hep aynı koku kullanıyorsanız bazen burunumuz koku artık farketmiyor, ondan koku ile sorularınız varsa bir kaç kişi de sorun, bazen burnumuz pes ediyor. 🙂
Soru 6: Sabun yapımı için terazi şart mı?
EVET!!!! Terazisiz sabun yapmak güvenli değildir. İlk sabununuz için başka bir özel demirbaş gerek kalmıyor.
Mutfakta bulabilecek eşyalar ile ilk sabununuz yapabilirsiniz: Kullanmış ve temizlenmiş yoğurt ya da dondurma kapları hem kase hem kalıp olarak uygundur. Karıştırmak için bir paslanmaz çırpma teli ya da kaşık da olur, ya da ikinci demirbaş olarak bir el blender temin edin.
Kullandığım eşyaları mutfakta tekrar kullanabilir miyim soranlar için, tamamen paslanmaz aletleri için ilk tecrübeler için evet diyebilirim ama tamam bu hobim olabilir diyorsanız ayrı eşyalarınız gerekir.
Soru 7: Termometre şart mı?
Nerdeyse 20 sene sabun yapıyorum ve termometre sahip değilim. Bence o sorunuz yeterli cevaplanır. Sıcaklık sabun yapımı için bir önemi taşır doğrudur fakat hasta çocuk gibi hassas değildir.
Yeni başlayanlar için tavsiyem budur kostik ve yağ karışımınız yaklaşık aynı sıcaklık olmalıdır. Kolayca ellinde tutabilecek bir nescafe fincanı hayal edin, bu yaklaşık 40 – 50 derecedir ve sabun yapımı için idealdir.
Diğer alternatif derece oda sıcaklıktır, yani kostik tamamen soğumuştur ve yağlarınız da oda sıcaklıkta. Bu ısıda çalışıyorsanız kolayca değişikleri takip edebilirsiniz çünkü sabun yavaş sabunlaşır.
Soru 8: Sabunum yaparken aniden dondu, neden?
Sabun kostikten döküldükten sonra aniden donuyorsa bir kaç sebebi olabilir:
- Yağ ve / veya kostiğiniz fazla sıcaktı.
- Sızma ya da sabunluk zeytinyağı kullandınız.
- Kullandığınız bir yağında bir safsızlık vardı.
- Sabununuz bir ilave yaptıysanız mesela bal ya da aloe vera, o suçlu olabilir – sabun aniden fazla ısınıyor ve sabunlaşma çok hızlı gerçekleştirir.
Sabun koku katıktan sonra aniden sertleştirirse kullandığınız esanslar ya da uçucu yağları soğuk sabun yapımı için uygun değildir.
Sorunlu bir tarifiniz varsa yorum olarak sorabilirsiniz.
Soru 9: Pancar suyu / tozu ile sabunu renklendirmek mümkün mü?
Genel olarak bitki ve çaylar ile sabun renklendirmek mümkündür, ama her zaman hayal ettiğiniz rengi elde edilmeyeceksiniz. Pancar suyu mesela sarı bir renk yapar, maydonoz başlangıçta açık yeşil sonra tekrar sarı bir ton yapar.
Yani çoğu bitkiler ile sarı – kahverengi tonları elde edilir. Tatlı biber ile somon rengi elde edilebilirsiniz mesela, zerdeçal güzel bir sarı yapar, kakao tozu farklı kahve tonları yaratabilirsiniz.
Soru 10: Evde yaptığım sabunu nasıl satabilirim?
MEB onaylı bir sertifika aldınız ve şimdi belki sabunlarınız satmak istiyorsunuz. Maalesef bu tarz sertifika kendinizin öz güveni ve bazen KOSGEB destek dışında herhangi bir yasal gücü yoktur. Sabun bir kozmetiktir ve kozmetikleri gibi bir GMP uygun imalathane, sorumlu bir teknik elemanı ve bildirim ister.
Detayları burada bulabilirsiniz: https://sabunatolye.com/nasil-sabuncu-olabilirim/
Başka sabun ilgili sorularınız varsa yorum olarak bırakın, en hızlı şekilde size cevaplayacağım ve belki de videoda kullanacağım.
Merhaba Justin hanım.Degerli bilgileriniz icn teşekkür ederim.
Kostik ve su oranını nasıl hesaplanır.Örnek vererek aciklarmisiniz.
Teşekkür ederim. Sorunuzu not aldım. Bir sonraki Soru & Cevap videosuna kullanacağım, burada da eski bir yazı bu konu ilgili bulabilirsiniz: https://sabunatolye.com/sabunlasma-faktorleri-hesaplamasi/
Merhaba, bigilendirmeleriz için teşekkürler çok yararı oldu.
Doğal sabunu, bitkilerle ve ayrıca pigmenlerle nasıl renklendirebilirim, nasıl kullanıcam,
Teşekkür ederim. Pigmentleri önce biraz yağı ile karıştırıp sabun hamura ilave edin, sonra blender ile kısaca çekin. Bitkiler ile pek dayanıklı ve etkili renkleri elde edilmek mümkün değil. Zerdeçal tozu ve tatlı biber tozu mesela en kolaydır, onları da pigment gibi ilave edilir.
çok teşekkür ederim. İlk defa bukadar aktif ve samimi bir siteyle karşılaşıyorum.
Ben de çok teşekkür ederim 🙂
Merhaba
Defne yaprağı çayı ile sabun yaptım çok erken sertleşti ve keserken ufalanıyor.
Napmalıyım.?
Tekrar erıtıp kalıba koymayı düşünüyorum. Detaylı cevap verır misiniz lütfen
Genelde ufalanıp yeni sabuna ilave etmeye tavsiye ederim.